Çfarë mund të bëjnë arsimtarët që të ndërmarrin për siguri më të madhe të nxënësve në internet?

 

Krijoni rregullore për shfrytëzim të internetit dhe komunikimit nëpërmjet internetit dhe atë ta nënshkruajnë edhe nxënësit

Kështu do të vendosen rregulla dhe parime të qarta, por edhe standarde në lidhje me faktin se çfarë është e praktikë e mirë dhe praktikë e keqe gjatë përdorimit të internetit. Mandej, duke e nënshkruar fëmijët do të ndjejnë obligim për atë që u është dhënë. Është sidomos e rëndësishme që gjatë krijimit të rregullores të përdoret gjuhë, nocione dhe terme të kuptueshëm për moshën e fëmijëve. Shpjegojuni se si prisni që ta përdorin ata internetin, në çfarë mënyre duhet të komunikojnë midis tyre onlajn. Duke pasur parasysh se ky është një dokument shkolle ose dokument i brendshëm për klasën tuaj, obligojini fëmijët t’i respektojnë rregullat gjatë mësimit onlajn, gjatë shkrimit të detyrave të shtëpisë, por edhe në komunikimin e përditshëm. Është më mirë që rregullorja e tillë të miratohet në fillim të vitit shkollor, por edhe gjatë fillimit të semestrit të dytë ose tremujorit të ri është krejtësisht e pranueshme, duke pasur parasysh deri atëherë do të jenë mësuar të gjitha rregullat e caktuara. Është e rëndësishme pas një kohe të caktuar të rikujtohet se ekzistojnë ato rregulla.

Mësojini fëmijët mbi privatësinë onlajn, por edhe mbi rrezikun onlaj (diçka që ndikon shumë më mirë sesa bllokimi klasik i sajteve, që nuk është aplikativ gjatë mësimdhënies onlajn)

Kushtojuni vëmendje t’u shpjegoni ku duhet të kenë kujdes gjatë përdorimit të internetit. Për shembull, shpjegojuni pse është e rëndësishme mbajtja sekret e fjalëkalimeve të cilat i kanë ata. Por, njëkohësisht, tregojuni se në internet ekzistojnë shumë rreziqe. Jepuni shembuj ose propozojuni ueb-faqe relevante me karakter informativ që t’ua shpjegoni temën e tregtisë me fëmijë në internet (Cybertrafficking), por edhe tema të tjera, si për shembull, dhunën bashkëmoshatare onlajn (Cyberbullying). Diskutojeni këtë temë, dëgjojini mendimet dhe qëndrimet e tyre.

Krijoni “kënd të sigurt” ose sistem për paraqitje të praktikave të caktuara të këqija në internet

Biseda me fëmijët është e domosdoshme, kurse duke u treguar se ekziston mënyrë se si ata t’ju drejtohen për një problem konkret që lidhet me sjelljen në internet është me rëndësi të jashtëzakonshme. Kushtojini sidomos vëmendje dhe bisedoni me ta për problemet me të cilat mund të ballafaqohen gjatë shkëmbimit të fotografive provokuese/të zhveshur (sexting), madje edhe nëse kjo gjë bëhet me një shok apo bashkënxënës që i njihni. Është e rëndësishme që para se të bisedoni mbi një temë të tillë edhe ju të jenë të informuar mirë, por edhe t’i njihni mekanizmat e disponueshëm për paraqitjen e keqpërdorimit të fëmijëve, tregtisë me fëmijë, dhunës midis bashkëmoshatarëve etj.

Përfshijini fëmijët në këtë proces

Debati mbi këto tema dhe krijimi i përbashkët i sistemit të paraqitjeve, si dhe të rregullores për përdorim të internetit janë opsioni më i mirë. Në këtë mënyrë nxënësit do të ndihen si pjesë e artikullit përfundimtar dhe do të kenë më tepër dëshirë t’u përmbahen rregullave, sesa ato rregulla t’u jepen direkt nga Ju.

Përpiquni të jeni në vijim me teknologjinë e re

Duhet të jeni në vijim me ndodhitë e reja, risitë onlajn, rrjetet e reja sociale, nocionet që i përdorin nxënësit Tuaj. Sa më shumë njohuri të keni dhe të jeni të involvuar aq më shumë mund të ndihmoni.

Çfarë mund të bëjmë që t’i mbrojmë fëmijët nga Cyber Trafficking?

Flisni me fëmijët Tuaj

Mbrojta fillon me bisedë sipas moshës përkatëse të fëmijës Suaj. Flisni së bashku se cilat përmbajtje tregohen dhe janë në modë, si dhe se cilat mjete i keni në dispozicion për t’u mbrojtur nga rreziqet të cilat ekzistojnë gjatë përdorimit të internetit dhe rrjeteve sociale. Përpiquni t’u shpjegoni fëmijëve pse vendosni disa restrikcione të caktuara në lidhje me përdorimin e pajisjeve smart, kjo do t’ju ndihmojë që të merrni një reagim kthyes pozitive prej tyre, sesa një reagim rebel. Nëse nevojitet, propozojini fëmijës Suaj të kaloni nëpër situata të ndryshme të supozuara (mund ta bëni edhe nëpërmjet aktrimit), ku ai do të vendoset në situatë t’u thotë “jo, faleminderit” shokëve, miqve, anëtarëve të familjes gjatë ftesave për grupe të caktuara, biseda apo çfarëdolloj aktiviteti në mediat sociale të cilën e konsideron të pakëndshme, të panevojshme ose thjesht nuk ka interes për të.  Për praktikat onlajn të cilat i diskutoni të funksionojnë, është e rëndësishme të bëni “marrëveshje” të cilën do ta respektojnë të gjithë anëtarët e familjes.  Shembullin që e japin prindërit është mësimi më i mirë për çdo fëmijë!

Përzgjidhini mjetet tuaja të sigurisë

Është e rëndësishme të përzgjidhni përmbajtje dhe burime relevante të informacioneve që të edukoni, informoni dhe t’i ripërtërini njohuritë tuaja në lidhje me ndryshimet në botën digjitale.  Sajt i specializuar, si ky, ueb-faqe të organizatave (të huaja dhe nga vendi) që punojnë në fushën konkrete, si dhe Fejsbuku (Më afër sesa mendon) apo Instagrami (Block për Cyber Trafficking) janë një fillim i mirë dhe përmbajtje që mund t’i shikoni së bashku me fëmijën Tuaj. Gjithashtu, mund të përdorni edhe mjete konkrete digjitale si BARK për monitorim të përdorimit të telefonit të fëmijës apo softuer antipornografik si Covenat Eyes. Përdorimi i këtyre mjeteve është individual dhe nuk është gjithmonë i domosdoshëm, prindi është ai i cili e vlerëson më mirë interesin e fëmijës.

Krijoni shprehi praktike digjitale

Një nga mënyrat më të sigurta, për parandalim të përmbajtjeve të rrezikshme dhe socializimit me profile të dyshimta, është të përzgjidhni hapësirë të përbashkët nga shtëpia ku mund të përdoren kompjuteri/telefoni celular/tableti.  Në këtë mënyrë jeni të mbrojtur nga kërkimet apo bisedat të cilat kërkojnë privatësi më të madhe. Disa prindër bëjnë listë të pasuordeve të cilat përdoren për rrjetet sociale dhe nuk lejohet përdorimi i pajisjeve smart gjatë kohës së lirë nëse fëmija nuk i përmbahet kësaj liste. Reflektoni për opsionin e fëmijës Suaj t’i përdorni vetëm mediat sociale të cilat Ju i kuptoni dhe dini t’i përdorni, kurse kontrolloni mirë si funksionon ndonjë rrjet i ri social para se të dakordoheni që fëmija Juaj të ketë profil personal në të.  Rekomandohet që Ju si prind të keni akaunt në rrjetet sociale ku fëmija Juaj është aktiv, që të mund të jeni miq onlajn.

Kufizimi i kohës që kalohet në pajisjet dhe gaxhetet smart është me të vërtetë praktikë e rëndësishme. Ekzistojnë pajisje të caktuara, që e numërojnë kohën e kaluar në internet dhe e mbyllin lidhjen internet kur, për shembull, vjen koha për të fjetur.  Gjithsesi ekzistojnë edhe metoda më tradicionale dhe pa pagesë për rregullimin e kohës së kaluar në internet.

Shikoni të shfrytëzoni sa më shumë anën e mirë të internetit!

Edhe përkrah rreziqeve, sidomos nga tregtia me fëmijë në internet apo Cyber Trafficking, ekzistojnë shumë benifite nga përdorimi i internetit dhe mediave sociale.  Nëpërmjet këtyre pajisjeve arrihen shumë informacione të dobishme dhe përparohet njohuria për qëllime të mira.

DITA NDËRKOMBËTARE PËR RIKUJTIM TË TREGTISË ME SKLLEVËR DHE NDËRPRERJA E SAJ

Sot është Dita ndërkombëtare për rikujtim të tregtisë me skllevër dhe ndërprerja e saj. Për fat të keq, tregtia me njerëz është akoma e pranishme në të gjitha vendet në mbarë botën, në forma të ndryshme. Me këtë rast, Kejt Mari Bërnz, Ambasadorja e SHBA-së në Republikën e Maqedonisë së Veriut bëri thirrje për përfshirje të të gjithëve në luftën kundër tregtisë me njerëz.

Pesë mënyra për të kontribuar në ndalimin e trafikimit të qenieve njerëzore

Të gjithë ne mund të kontribuojmë në ndalimin e trafikimit të qenieve njerëzore. Këto janë vetëm disa mënyra se si mund të ndihmojmë.

  1. Njohuni me të gjithë treguesit që të mund të identifikoni një viktimë të mundshme të trafikimit. Këshillohuni me institucionet përkatëse, organizoni trajnime dhe seminare për të rritur ndërgjegjësimin për trafikimin e qenieve njerëzore dhe doemos raportoni çdo rast të dyshuar.
  2. Nëse dyshoni se dikush është një viktimë e mundshme e trafikimit të qënieve njerëzore, raportoni menjëherë rastin në SOS linjën telefonike falas 0800 11 111 ose në numrin 077 811 191, si edhe tek ekipet mobile të shpërnara ne vend.
  3. Inkurajoni shkollat ​​në komunën tuaj që të përfshijnë trajnime për edukimin e fëmijëve për trafikimin e njerëzve në programet arsimorë të tyre. Trafikimi i qënieve njerëzore shumë shpesh synon fëmijët e moshës shkollore, prandaj edukimi që nga mosha më e hershme mund të ndihmojë në identifikimin dhe parandalimin e shumë rasteve.
  4. Ofroni ndihmën tuaj vullnetare dhe përkrahni të gjitha ngjarjet që kanë për qëllim rritjen e ndërgjegjësimit për këtë problem.
  5. Nëse keni një biznes, hapni vende të reja pune për t’ju ndihmuar më lehtë viktimave të trafikimit për t’u integruar më lehtë në shoqëri. Bisedoni me mediat lokale dhe inkurajoni gazetarët që të shkruajnë më shpesh në lidhje me këto tema dhe sigurisht, nëse jeni avokatë, ofroni asistencë ligjore falas për të gjithë ata që kanë qenë viktima të trafikimit të qënieve njerëzore.

Definicioni i trafikimit të njerëzve

Trafikimi me qenie njerëzore është një akt abuzimi i njerëzve me anë të përdorimit të forcës, mashtrimit ose detyrimit për të kryer veprime të caktuara kundër vullnetit të tyre. Është e rëndësishme të theksohet se trafikimi i qenieve njerëzore jo gjithmonë nënkupton as kërkon, lëvizje apo transport. Një person mund të jetë viktimë e trafikimit në vendlindjen e tij, në vendin e tij të punës. Qëllimi i trafikantëve është shfrytëzimi dhe skllavërimi, i cili mund të jetë i mbështjellur në çdo formë.

Llojet e trafikimit të qenieve njerëzore

Shfrytëzimi seksual dhe puna e detyruar janë format më shpesh të identifikuara të trafikimit të qenieve njerëzore. Format e tjera të trafikimit të njerëzve raportohen shumë rrallë, edhe pse ndodhin rreth nesh çdo ditë. Kjo përfshin skllavërinë e brendshme, martesën e detyruar, shfrytëzimin e fëmijëve për lypje, kidnapimin për heqjen e organeve, rrëmbimin dhe shitjen e foshnjave dhe shumë të tjera.

Shkaqet e trafikimit të qenieve njerëzore

Shkaqet e trafikimit janë të ndërlikuara dhe shumë të ndërlidhura. Ato përfshijnë faktorë ekonomike, sociale dhe politike, por më shpesh është një kombinim i disa prej tyre. Ndër tjerat faktorë përfshihen korrupsioni në vetë shtetin, mungesa e qasjes në punë, arsimi i ulët, familja jofunksionale, mungesa e mbrojtjes së të drejtave të njeriut, zbatimi i dobët i politikave të qeverisë dhe shumë të tjera.

Për fat të keq, kjo është një degë kriminale shumë profitabile

Së bashku me trafikimin e paligjshëm të drogës dhe armëve, trafikimi i qenieve njerëzore është një nga sektorët më fitimprurës në botë. Sipas raporteve të International Labor Organization (ILO), puna e detyruar gjeneron rreth 150 bilionë dollarë fitime të paligjshme çdo vit. Dy të tretat e këtyre parave rrjedhin nga shfrytëzimi seksual, ndërsa pjesa tjetër vjen nga shfrytëzimi ekonomik i të gjitha llojeve.

Besoni apo jo, kjo ndodh gjithkund rreth nesh

Kjo po ndodh në çdo kontinent dhe në çdo vend në kuptimin e plotë të fjalës. Bëhet fjalë për një krimi të brendshëm dhe global, me viktimat që transportohen brenda vendeve të tyre, nga një shtet në tjetër, madje edhe nëpër kontinente të ndryshme. Viktimat janë nga çdo moshë, gjini, religjion ose kombësi. Në shumicën e rasteve gratë dhe fëmijët janë viktima të shfrytëzimit seksual, ndërsa burrat janë të viktima të punës së detyruar. Globalisht, një e pesta e viktimave janë fëmijë.

Shfrytëzimi seksual

Shfrytëzimi seksual është forma më dominante e trafikimit të qenieve njerëzore në vendin tonë. Në vitin 2018 u identifikuan gjithsej 6 viktima të shfrytëzimit seksual, përkatësisht 2/3 e numrit të përgjithshëm të viktimave të identifikuara të trafikimit.

Shfrytëzimi seksual është forma më e zakonshme jo vetëm në vendin tonë, por edhe në të gjithë territoret e Ballkanit jug-perëndimor, ndërsa viktimat më të shpeshta janë gratë dhe fëmijët.

Përveç prostitucionit të detyruar, kjo formë gjithashtu përfshin abuzime për qëllime pornografike, shfrytëzim për shërbime seksuale në internet ose shërbime telefonike dhe shumë metoda të tjera.

Sipas sondazheve, trafikantët e qënieve njerëzore fitojnë besimin e një gruaje (në shumë raste edhe të vajzave) duke ofruar punë me page të lartë jashtë vendit dhe mundësi të shkëlqyera financiare për të dhe familjen e saj. Në shumë raste, tregtari ofron punë “ligjore” në furnizim ushqimi, hotelieri, bare dhe klube, kontrata pune si model/e, punë si dado dhe bursa të paguara për të studiuar jashtë vendit.

Kontrabandimi i migrantëve

“Kontrabandimi i migrantëve” nënkupton sigurimin e përfitimeve financiare dhe materijale nga transferimi ilegal të migrantëve përtej kufirit shtetëror, si dhe sigurimi i përfitimeve financiare ose të tjera nga marrja ose posedimi i dokumenteve të falsifikuara të udhëtimit për këtë qëllim.

Zakonisht kontrabandisti, për të arritur qëllimin e tij, mund të përdorë forcën, mashtrimin, keqpërdorimin e pozitës së tij zyrtare ose pafuqinë e një personi që mund të mos jetë i vetëdijshëm për këtë situatë.

Ajo që duhet theksuar në praktikë është kufizimi midis trafikimit dhe kontrabandimit të migrantëve. Kufiri zakonisht është shumë i hollë dhe nuk është aspak lehtë të përcaktohet për çfarë bëhet fjalë. Shumë njerëz fillojnë udhëtimin e tyre si migrantë të kontrabanduar, duke bëre marrëveshje me një individ ose grup për t’u ndihmuar në lëvizjen e paligjshme duke dhënë kompensim financiar.

Në raste klasike, kjo marrëdhënie është afatshkurtër dhe mbaron pas plotësimit të detyrës, por shumë migrantë janë të detyruar të vazhdojnë këtë marrëdhënie që të paguajnë kostot e mëdha të transportit. Është në këtë fazë që shihet qëllimi përfundimtar i zhvatësit (puna e detyruar, krimi i detyruar, prostitucioni i detyruar, marrëdhënie borxhi).

Lypje e detyruar

Lypja e detyruar gjithashtu konsiderohet si një formë tjetër e trafikimit. Kjo formë është shumë e pranishme tek ne, por edhe në qytetet kryesore evropiane dhe botërore, ku frekuenca e levizjeve njerëzve dhe migracioni i përditshëm është mjaft i lartë. Bëhet fjalë për lypje të detyruar, shpeshherë nga fëmijët në moshë më të vogël, por në këtë zinxhir përfshihen edhe një numër i madh i të rriturve dhe personave me aftësi të kufizuara ose të meta fizike.

Zakonisht, viktimat e këtij lloji të trafikimit nuk marrin asgjë në këmbim dhe detyrohen të lypin çdo ditë nëpër rrugë, pavarësisht nga moti. Mungesa e arsimimit, punsimit dhe kushteve adekuate të jeteses e përkeqëson këtë problem të madh shoqëror.

Shfrytëzimi për punë

Shfrytëzimi për punë është forma e dytë më e përhapur e trafikimit të njerëzve në të gjithë Ballkanin. Në botë, shfrytëzim për punë është i përhapaur në sektorin e bujqësisë, industrisë, tekstlit dhe hotelierisë. Viktima më të shpeshtë janë burrat dhe fëmijët.

Për të definuar nocionin shfrytëzim për punë duhet të kuptohet se bëhet fjalë për një shkelje serioze të një numri të madh të të drejtave të njeriut. Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO) ka definuar një sërë të indikatorëve për identifikim të punës së detyruar në praktikë si rezultat i fundit i procesit të trafikimit. Në këto indikatorë përfshihen skllavërimi per shkak të borxhit, mashtrimi dhe premtimi i rrejshëm, mbajtja dhe mos pagesa e pagave të fituara, mbajtja e dokumenteve personale, kërcënimet për largim të dhunshëm, kufizimi i lirisë së lëvizjes, etj. Viktima të shpeshta janë migrantët pasi që konsiderohen si objektiva më të lehta për trafikantët përmes premtimeve të rrejshme për sigurim të lejes së qëndrimit,  punësimeve afatgajte si dhe të ardhmes më të mirë.

Butoni i kuq i MPB

Që nga viti 2015, Ministria e punëve të brendshme (MPB) ka prezantuar “Butonin e Kuq”, një aplikacion i krijuar për të raportuar abuzimin e fëmijëve, trafikimin e qenieve njerëzore si dhe krimin nga urrejtja dhe thirrjes në dhuna.

Aplikacioni ka për qëllim të raportojë krimet e lartpërmendura nga viktimat, por edhe të tjetërt që kanë ndonjë dyshim ose informatë në lidhje me ndonjë rast.

Aplikimi mund të jetë anonim dhe identiteti i personit që raporton mos të zbulohet, dhe pasi që bëhet fjalë për dyshime jashtëzakonisht serioze, çdo rast, edhe nëse bëhet fjalë për keqpërdorim, MPB do ta hetojë rastin. Çdo abuzim i këtij aplikacioni do të hetoet nga MPB ndërsa ndaj personit që ka abuzuar aplikacionin do të ndërmerren masa.

Me prezantimin e këtij mjeti për raportim të këtyre veprave, nuk pezullohet praktika e raportimit në linjën telefonike falas 0800 11 111 ose 077 811 191.

Komisioni kombëtar për luftë kundër trafikimit të qenieve njerëzore dhe migracionit të paligjshëm

Në mars 2001, Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut , duke reaguar me vendosmëri kundër trafikimit të qenieve njerëzore dhe migracionit të paligjshëm, formoi “Komisionin kombëtar për luftë kundër trafikimit të qenieve njerëzore dhe migracionit të paligjshëm të Republikës së Maqedonisë së Veriut”.

Qëllimet e këtij komisioni janë monitorimi dhe analiza e situatës me trafikimin e njerëzve dhe migracionin e paligjshëm, koordinimi i aktiviteve të organeve kompetente dhe bashkëpunimi me organizatat ndërkombëtare dhe joqeveritare të përfshira në zgjidhjen e problemeve të trafikimit njerëzor.

Komisioni kombëtar ka përbërje ndërinstitucionale pasi që në punën e saj janë të kyqur anëtarë to organeve të ndryshme shtetërore, por me kalimin e kohës komisioni  ka realizuar bashkëpunim edhe me organiza të shumta ndërkombëtare siç janë: UNHCR,  Misioni i OSBE-së në Maqedoni, Ambasada e SHBA, GIZ etj.

Gjatë viteve, Komisioni i ka iniciuar dhe propozuar Qeverisë ndryshime të Kodit Penal dhe ligjeve tjera për ndjekje më efikase të trafikantëve si dhe ndryshime për të siguruar mbrojtje më të madhe për viktimat.

Që nga inagurimi i veprës penale “trafikimi me qenie njerëzore” në vitin 2002, në Kodin Penal janë inkriminuar edhe  veprat penale “kontrabandim me migrantë”, “organizim i grupeve që nxisin dhe kryejnë  veprën penale trafikim me qenie njerëzore dhe kontrabandim me migrantë” dhe “trafikim të fëmijëve”. Gjithashtu janë miratuar Procedurat Standarde Operative për trajtimin e viktimave dhe është themeluar qendra shtetërore për pranimin dhe strehimin e viktimave të trafikimit njerëzor.

Më shumë informata për Komisionin kombëtar për luftë kundër trafikimit të qenieve njerëzore dhe migracionit të paligjshëm të Republikës së Maqedonisë së Veriut, mund të gjeni ne faqen e tyre të internetit.

Kjo uebfaqe mbështetet nga Shoqëria Gjermane për Bashkëpunim Ndërkombëtar (GIZ), por nuk përfaqëson domosdoshmërisht qëndrimet e GIZ.